5 lý do vì sao người Nhật chọn tặng trà

Trà không chỉ là thức uống. Với người Nhật, trà là một phần của đời sống tinh thần, là biểu hiện của sự tĩnh tại, là sự kết nối giữa con người và thiên nhiên. Một hộp trà nhỏ, khi được chọn để làm quà, cũng mang theo cả một triết lý sống.

Khi tặng trà, họ không chỉ trao đi một món quà vật chất. Mà còn gửi gắm một thông điệp nhẹ nhàng nhưng sâu sắc: “Tôi mong bạn an lành.” Và dưới đây tôi sẽ cho bạn biết năm lý do để lý giải vì sao việc tặng trà đã trở thành nét văn hoá được người Nhật gìn giữ và trân trọng đến thế.

Một – Tặng trà là cách gửi gắm một khoảng thở giữa cuộc sống bộn bề

Có bao giờ bạn nhận được một món quà mà chỉ cần cầm lên, chưa mở ra, đã thấy lòng dịu lại chưa? Người Nhật làm được điều ấy với một hộp trà.
Tôi nhớ lần đầu ghé một quán nhỏ ở Kyoto. Cô chủ cúi chào, trao tôi hộp trà sencha được gói tay cẩn thận, kèm lời nói nhẹ như gió thoảng: “Mỗi ngày đều xứng đáng được bắt đầu bằng bình an.”

Tặng trà không cần phải cầu kỳ. Chính bản thân trà đã là một khoảng thở giữa cuộc sống tất bật. Khi người Nhật chọn trà làm quà, họ không trông đợi một lời cảm ơn nồng nhiệt. Điều họ mong là người nhận sẽ dành cho mình một buổi sáng thật chậm, ngồi xuống pha trà, lặng ngắm làn sương đang tan sau hiên.
Món quà ấy thầm thì: “Mong bạn sống nhẹ hơn một chút…”

Hai – Tặng trà là tặng một vẻ đẹp mộc mạc, tinh tế đến từng chi tiết

Trong văn hóa Nhật, có một quan niệm thẩm mỹ cổ xưa tên là wabi-sabi. Nói về vẻ đẹp trong sự đơn sơ, không hoàn hảo, nhưng đầy chiều sâu.
Trà cùng với những vật dụng gắn liền với nó như ấm gốm thô, chén men rạn, lá trà được sấy tự nhiên, chính là hiện thân hoàn hảo của triết lý ấy.
Khi người Nhật chọn quà, họ không tìm kiếm điều gì đắt đỏ hay phô trương. Một hộp trà nhỏ, được hái đúng một mùa, hoặc được phơi đúng ba ngày dưới nắng nhẹ, cũng đã mang đủ ý nghĩa.

Bởi vì điều khiến món quà trở nên đặc biệt không phải là giá trị tiền bạc, mà là sự hiện diện chân thành, tinh tế và trọn vẹn của người tặng trong món quà. Chỉ một món quà dù nhỏ, nhưng có sức chạm đến nơi sâu thẳm nhất trong tâm hồn người nhận.

Ba – Tặng trà là gửi đi sự chăm sóc thầm lặng

Có những yêu thương không cần nói ra. Người Nhật rất hiểu điều đó. Một cụ bà ở Okinawa, nơi có tuổi thọ cao nhất trên thế giới, từng chia sẻ với tôi:
“Ngày chồng tôi về hưu, tôi không chuẩn bị tiệc. Tôi chỉ pha một ấm trà, ngồi bên cạnh ông ấy, rồi nói: Từ giờ, ta có thể bắt đầu mỗi ngày bên nhau.”

Một hộp trà được trao đi, đôi khi chỉ là một lời nhắn lặng lẽ: “Mong bạn ngủ ngon hơn mỗi tối.” hay “Hãy để bụng ấm sau một ngày mưa lạnh.”

Trong văn hoá omotenashi, một nét nghệ thuật hiếu khách của người Nhật. Khi tặng trà, từng công đoạn từ chọn lá, gói trà, trao tay, đều được thực hiện với lòng tôn trọng tuyệt đối dành cho người nhận. Tặng trà không chỉ là hành động, mà là một cử chỉ của sự quan tâm sâu sắc, tinh tế, không cần khoa trương.

Bốn – Tặng trà là cách thắp lại ký ức xưa

Bạn có bao giờ vô tình ngửi thấy một mùi hương quen, rồi cả ký ức bỗng ùa về không? Với người Nhật, mỗi loại trà là một mùa, một câu chuyện, một kỷ niệm được ủ lại. Tôi từng dự một buổi tiệc chia tay ở Tokyo. Người chủ tặng bạn bè mỗi người một loại trà khác nhau, kèm một mảnh giấy ghi tay:
“Mùi vị này là ngày ta cùng ngắm tuyết đầu mùa.”

Một hộp trà có thể là một cánh cửa mở về quá khứ. Là cách người tặng nói: “Tôi vẫn nhớ.” hay “Cám ơn bạn những ngày ấy bên tôi”. Đối với người Nhật, trà không chỉ kết nối những buổi trò chuyện, mà còn kết nối những tâm hồn từng đồng điệu nhưng giờ đã cách xa. Tặng trà là thắp lại một điều đẹp đẽ mà cả hai từng giữ trong lòng.

Năm – Tặng trà là chúc nhau sống khoẻ, sống chậm, sống trọn

Giữa rất nhiều lựa chọn quà tặng, tại sao người Nhật vẫn chọn trà?

Bởi vì trà không chỉ là thức uống ngon và bổ dưỡng. Đó là một lời chúc sức khoẻ gửi đi một cách kín đáo nhưng sâu sắc.
Trà xanh, trà hoa vàng, trà đen, mỗi loại trà thảo mộc này đều mang theo những lợi ích riêng, quý giá cho sức khoẻ: giúp giảm stress, hỗ trợ tiêu hoá, chống oxy hóa, tăng cường miễn dịch, phòng chống ung thư…

Người Nhật uống trà mỗi ngày như một nghi thức sống lành mạnh. Họ tin rằng chăm sóc bản thân từ những điều nhỏ bé cũng là một biểu hiện của lòng tử tế.
Một hộp trà được trao đi, vì vậy chính là lời chúc: “Tôi mong bạn luôn bình an, đủ đầy và hãy nhẹ nhàng với chính mình.”

Trong thế giới hiện đại, nơi mọi thứ diễn ra vội vã và ồn ào, một món quà khiến ta dừng lại, hít thở và sống chậm lại một chút, đôi khi lại quý giá hơn mọi lời hoa mỹ. Và cũng vì thế, chúng ta, những người đang mải miết tìm lại sự bình yên giữa những bộn bề, có thể học điều này từ người Nhật:

Không cần cầu kỳ, không cần những lời lớn lao.
Chỉ cần một ấm trà được pha bằng cả tấm lòng, và một người thật sự lắng nghe.

Tặng trà không phải để gây ấn tượng.
Mà là để nhắc nhau nhớ rằng: cuộc sống vẫn có thể dịu dàng, nếu ta biết ngồi lại, chậm rãi lắng nghe và trân trọng những điều nhỏ bé đang hiện diện.

Đôi khi, chính trong khoảnh khắc lặng im bên một tách trà, ta mới thật sự cảm nhận được sự hiện diện của nhau, sâu sắc, nhẹ nhàng và bền lâu.