Mỗi người chúng ta đều đang bước đi trên những con đường khác nhau, có người tất bật giữa phố thị, có người lặng lẽ vun vén cho tổ ấm nhỏ, có người lại miệt mài theo đuổi những ước mơ còn dang dở. Nhưng cho dù khác biệt có lớn đến đâu, thì những con đường ấy đều hướng tới một đích đến chung, một cuộc sống hạnh phúc và bình an.
Trên hành trình ấy, ta không cô độc. Luôn có những người bạn đồng hành, là gia đình, là bạn bè, là một cốc trà chiều ấm nóng hay một bản nhạc ru lòng sau một ngày dài.
Và tất nhiên, để có thể bước đi vững vàng trên hành trình này, ta phải có sức khỏe. Nhưng sức khỏe cũng như thời gian chưa bao giờ là điều ta có thể trì hoãn. Vậy ta phải nhanh hơn, chủ động hơn khi còn có thể, để lựa chọn thứ tốt nhất cho sức khoẻ của mình.
Đó là gì? Là thảo dược, những món quà mộc mạc từ thiên nhiên, người bạn âm thầm nhưng bền bỉ nhất với sức khỏe của chúng ta.
Tiếc là, ta lại thường chỉ nghĩ đến nó khi cơ thể đã mệt mỏi rã rời. Đừng đợi đến lúc bệnh mới tìm đến thảo dược. Vì bạn hoàn toàn có thể lựa chọn sự lành tính và yêu thương ấy ngay từ hôm nay.
Tôi chỉ mới nhận ra điều này, cách đây chừng một tuần… từ một người bạn của mình.
Một buổi chiều ở quán trà
Cuối tuần trước, nhân chuyến đi công tác, tôi đã gặp lại chị Lan, một người bạn cũ hơn tôi vài tuổi, tại một quán trà nhỏ nơi góc phố.
Những giọt nước mát lạnh đầu mùa thấm nhẹ qua vạt áo, chạm vào da thịt vừa đủ để khiến người ta muốn tìm đến một không gian ấm áp. “Trúc Mây quán”, tôi đọc lướt qua dòng chữ trên cửa, rồi gấp ô, khẽ đẩy cửa bước vào. Không khí trong quán thật yên bình. Một mùi thơm thoang thoảng quyện vào tiếng nhạc du dương. Ánh đèn vàng tỏa khắp không gian, hắt lên cửa sổ, như đang muốn xuyên qua lớp kính mờ mưa.
Tôi đảo mắt nhìn quanh, quán khá đông người nhưng không khó để tôi nhận ra chị. Người phụ nữ ngồi cạnh cửa sổ, đang hướng ánh mắt ra phía ngoài. Luôn là như vậy, nhưng hình như có gì đó khác, chị đang trầm tư. Nét mặt không còn rạng rỡ như những lần tôi gặp chị trước đây. Thay vào đó là những nét mệt mỏi, hiện lên phía sau lớp trang điểm. Chắc hẳn chị đã trải qua chuyện gì ghê gớm lắm, tôi thầm nghĩ. Khẽ kéo ghế ngồi bên cạnh và cố kéo chị về thực tại, tôi hỏi: “Chị đang nghĩ gì thế?”
Chị không trả lời tôi ngay. Chỉ nhìn ra ngoài cửa kính. Một lúc lâu, chị mới khẽ nói:
“Chị đang nhớ lại khoảng thời gian mình không thể ngủ được, không thể làm gì được và cảm giác như đang dần biến mất khỏi cuộc sống của chính mình”
Rồi chị xoay nhẹ chén trà trên tay, tôi thấy nó đang bốc khói nhẹ. Toả ra mùi hương dễ chịu.
“Cũng may, cuối cùng chị cũng tìm ra cách đưa mình trở lại”, chị nói.
Mưa vẫn rơi, đều đều và tĩnh lặng như một bản nhạc không lời. Rồi tôi thoáng ngạc nhiên, một tách trà ư, mải nhìn chị, tôi đã quên mất là mình đang ở trong một quán trà. Thường ngày mỗi khi gặp nhau, chúng tôi hay uống coffee, nước ép hoa quả. Nhưng nay chị lại đổi sang uống trà, quyết định này đến từ đâu, hẳn là nó phải rất đặc biệt.
Tôi cũng chọn một tách trà giống chị. Tôi bưng tách trà nhấp một ngụm, nó như thế nào nhỉ. Để xem…Nếu bố tôi có mặt ở đây, chắc ông sẽ tặc lưỡi và chê trà này nhạt, bởi ông đã quen uống trà mạn, thứ trà vị đậm, gắt mà ông uống từ khi còn trẻ, gắn liền với những tháng ngày lam lũ gió sương. Bởi vị trà hoa vàng nhẹ, Không đậm, không gắt. Nhưng khi nuốt xuống, có chút vị ngọt đọng lại ở cổ, để lại trong tôi một cảm giác an yên rất lạ. Như một lời thì thầm nhẹ đi vào lòng.
Thấy tôi lo lắng, chị cười nhẹ: “Chị thấy mình ổn hơn nhiều rồi em à”, rồi chị kể với giọng đều đều mà đầy sức nặng: “Nhưng đợt khủng hoảng vừa rồi, em biết không, chị bị mất ngủ gần hai tháng trời. Cơ thể như cạn kiệt, đầu óc lơ mơ, như người đi mượn và chẳng làm được gì. Chị cũng đã đi khám và được bác sỹ kê cho một ít thuốc an thần. Nhưng nếu cứ dùng thuốc tây thì chị sợ sẽ mãi phải phụ thuộc vào nó. May mà cuối cùng chị đã tìm được một loại thảo dược…”
Chị bỏ dở câu nói, nhìn tách trà âu yếm và nhẹ nâng nó trên tay như thể đang ôm ấp một điều gì rất riêng. Nhẹ nhàng, bình yên và xen lẫn sự biết ơn.

Là Trà hoa vàng ạ?, tôi hỏi chị.
Chị khẽ gật đầu, mỉm cười. “Ừ. Chị không ngờ một thứ mộc mạc, đơn sơ như thế lại có thể kéo mình ra khỏi một giai đoạn tưởng như không có lối thoát”. Chị đã tìm hiểu, rồi đến tận một vườn trà hoa vàng ở Quảng Ninh. Chị đã có cảm tình với người dân ở đây, mộc mạc và chất phác như chính loài cây này.
Với tình yêu thiên nhiên, yêu lao động, họ đã kết nối con người với thiên nhiên, mang tới món quà quý giá cho sức khoẻ. Sau vài tuần uống trà đều đặn, giấc ngủ dần trở lại một cách nhẹ nhàng. Không còn những đêm vật vã, trằn trọc. Mỗi sáng thức dậy chị thấy lòng nhẹ hơn, cơ thể cũng dần phục hồi từng chút một.
Tôi lặng im nghe chị kể. Từng câu nói ấy đã gieo vào tôi những điều tôi chưa từng nghĩ tới…
Một – Thảo dược không chỉ để chữa, mà để giữ gìn sức khỏe
Câu nói của chị như xoáy vào tâm trí tôi: “Chị tiếc vì không dùng trà hoa vàng sớm hơn” Có phải tôi cũng đang như chị, đợi đến khi mỏi mệt, khi cơ thể gióng lên hồi chuông cảnh báo mới bắt đầu đi tìm thứ gì đó lành tính, dịu dàng hơn?
Thảo dược với tôi từng rất thân thuộc, thậm chí nó đã gắn liền với tuổi thơ của tôi. Tôi nhớ những lần bị ốm, mẹ lại đun một nồi lá xông thơm lừng, nào là sả, tía tô, lá chanh, gừng…Căn bếp nhỏ mù mịt hơi nước, tôi ngồi co ro dưới chiếc khăn lớn, hít từng hơi nóng phả lên mặt. Xông xong, mồ hôi vã ra, người nhẹ bẫng. Mẹ xoa đầu tôi, cười bảo: “Khỏe rồi đấy, mai lại chạy nhảy như thường”.
Cả những khi trời trở gió, mẹ lại đun cho cả nhà nồi nước thảo dược, nào là lá tía tô, sả, gừng, vỏ quýt khô … mùi thơm lan khắp gian bếp. Mẹ bảo, uống mỗi sáng cho ấm bụng, đừng để gió máy làm cảm. Ngày ấy tôi chẳng biết “phòng bệnh” là gì, chỉ nhớ lời mẹ: “Giữ ấm là khỏe”

Thảo dược đấy, những thứ gần gũi, có thể tìm thấy ngay ngoài vườn, nhà nào cũng có. Hồi đó ít trạm xá, bệnh viện, đâu có như bây giờ nên những bài thuốc dân gian hỏi ai cũng biết. Nhưng hình như lớn lên, khi cuộc sống đủ đầy, người ta lại quên mất những thứ giản dị từng giữ cho mình khoẻ mạnh. Chúng ta chạy theo những loại thuốc tây đắt tiền, công nghệ mới… mà quên mất một nắm lá sả, vài lát gừng, hay trà hoa vàng theo như lời chị Lan cũng có thể giúp cơ thể tự hồi phục.
Chị kể, khoảng thời gian đó, chị thường xuyên mất ngủ. Ban đầu chỉ là vài đêm trằn trọc, rồi trở thành chuỗi ngày dài rã rời. Công việc, chăm sóc con cái, lo toan khiến chị như bị bào mòn từng ngày. Cơ thể chị khao khát nghỉ ngơi, nhưng tâm trí thì vẫn căng thẳng không ngừng. Đến khi kiệt sức thật sự, chị mới nhận ra mình không thể tiếp tục như thế.
Ban đầu chị không tin vào thảo dược. Nhưng khi thuốc ngủ khiến cơ thể chỉ thêm mệt mỏi, chị mới tìm đến trà hoa vàng. Loài cây này đã dịu dàng đánh thức sự phục hồi bên trong chị, theo cách tự nhiên nhất. Hình như cơ thể chị đã chờ đợi sự chăm sóc như thế này từ lâu lắm rồi.
Giờ đây, chị không chỉ dùng trà hoa vàng để chữa lành, mà còn coi đó là người bạn đồng hành giúp gìn giữ sức khỏe mỗi ngày. Một cách chủ động để không phải đợi đến khi cơ thể lên tiếng mới tìm kiếm sự an ủi từ thiên nhiên.
Tôi nhìn chị, trong lòng ngập tràn những suy tư. Phải chăng mình cũng nên bắt đầu trở lại với thảo dược từ hôm nay, không chỉ để chữa mà còn để gìn giữ sức khỏe một cách dịu dàng, bền bỉ trước khi mọi thứ trở nên quá muộn?
Hai – Sức khỏe không đến từ may mắn, mà từ sự tích lũy từng ngày
Phải chứng kiến một người đã từng kiệt sức, từng dựa dẫm vào thuốc tây để gắng gượng qua ngày… tôi mới nhìn ra sự thật ấy.
Chị kể, có thời điểm chị cố bám víu lấy những viên thuốc bổ trợ thần kinh, cố gượng ép cơ thể phải nuốt xuống. Nhưng cái cơ thể mỏi mệt ấy chưa từng thực sự được hồi phục. Vì chị chỉ đang cố cầm cự, chứ không hề dưỡng nuôi nó. Rồi có lúc, chị mệt quá, chẳng còn sức để ép mình uống thêm một viên thuốc nào nữa.
Chị không chủ đích tìm đến thảo dược. Chị chỉ bắt đầu chọn thứ gì đó nhẹ nhàng hơn, dễ chịu hơn, những thứ không khiến cơ thể chị phản kháng lại. Cũng không phải để tìm một phương thuốc thần kỳ, mà chỉ muốn tìm một người bạn đồng hành, kiên nhẫn và bền bỉ với sức khoẻ của mình. Và thảo dược đã giúp chị sống lại, từng chút một. Mỗi ngày một ly trà hoa vàng. Không gượng ép cơ thể nữa, mà chỉ lặng lẽ chăm sóc nó bằng sự tử tế và yêu thương.
Tôi nhận ra sức khỏe chính là như vậy. Nó không phải một món quà tình cờ, càng không phải điều tự nhiên mà có. Đó là thành quả của từng lựa chọn nhỏ, từng thói quen được lặp đi lặp lại, một cách chậm rãi, âm thầm, nhưng bền bỉ theo năm tháng.
Ba – Cơ thể luôn biết cách hồi phục, nếu ta đủ kiên nhẫn để lắng nghe
Chị cười, khẽ nói: “Lúc đầu chị dùng trà mà cũng chưa tin lắm. Nhưng hình như… cơ thể mình đã tin thay mình”
Không ồn ào như thuốc tây, không vội vã như caffeine, thảo dược đến nhẹ như một cơn gió và ở lại như bên ta như một người bạn tri kỷ.
Tôi nhìn chị lúc ấy, ánh mắt chị như sáng hơn, giọng nói nhẹ đi một nhịp. Và tôi chợt hiểu ra một điều. Đôi khi, thứ cơ thể cần không phải là sự can thiệp mạnh mẽ theo cách gượng ép, mà là sự thấu hiểu và kiên nhẫn. Thảo dược chính là như vậy, nó cho cơ hội để cơ thể tự hồi phục, theo cách riêng của nó.
Bốn – Yêu bản thân phải đến từ hành động, không chỉ dừng lại ở một ý định.
Tôi hỏi chị: “Vì sao chị quyết định thay đổi?”
Chị nhìn ra bên ngoài, rồi mỉm cười: “Vì chị nghĩ… chị đáng được sống khỏe mạnh.”
Tôi nhìn theo ánh mắt của chị, thấy bên ngoài trời đã tạnh mưa, chỉ còn những giọt nước li ti cố bám lại trên kính trước khi bị ánh mặt trời làm cho tan biến.
Không phải vì sợ bệnh, mà vì chị không muốn sống trong trạng thái “gắng gượng” nữa. Không muốn con mình thấy một người mẹ luôn mệt mỏi. Càng không muốn đánh mất chính mình.
Chúng ta hình như đều đang chờ mỏi mệt đến rồi mới tìm cách nghỉ ngơi. Chờ bệnh rồi mới đi tìm chữa. Mà quên rằng, cơ thể luôn thì thầm rất sớm. Chỉ là ta không đủ lặng yên để lắng nghe.
Trà hoa vàng với chị Lan không phải là thuốc. Mà là một người bạn. Là nơi để chị dừng lại, thở sâu, ngủ ngon và sống dịu dàng hơn với chính mình. Tôi nhìn tách trà trên tay mình, mùi hương mộc mạc ấy bỗng trở nên ấm áp lạ thường.
Chị mỉm cười tạm biệt tôi và đứng dậy rời đi. Mặc dù muốn tiễn chân chị ra cửa, nhưng tôi lại chọn ngồi lại một mình. Tôi thầm nghĩ, không biết khoảng thời gian tới, ở nơi xa nào đó mà chị và gia đình chuyển tới, chị sẽ sống thế nào, nhưng tôi thấy yên tâm về chị. Chị Lan không còn là người phụ nữ lúc nào cũng ép mình phải mạnh mẽ nữa. Giờ đây, chị mềm mại hơn nhưng lại có sức sống bền bỉ hơn trước.
Tôi khẽ nhấp từng ngụm trà, cảm nhận vị mộc mạc ấm áp lan tỏa trong người, rồi tự hỏi: liệu tôi có đang đủ kiên nhẫn để lắng nghe cơ thể mình, để yêu thương nó theo một cách tự nhiên hơn ngay từ hôm nay? Chăm sóc sức khỏe không phải là điều tôi nên chờ đợi, mà là hành trình tôi chọn bước đi. Và thảo dược như một người bạn, luôn bền bỉ và lặng lẽ đồng hành bên tôi trên con đường ấy.
Tài liệu tham khảo
- Viện Y học bản địa Việt Nam – Vai trò của thảo dược trong chăm sóc sức khỏe chủ động (…)
- Báo VnExpress – Dược liệu tự nhiên và xu hướng sống xanh hiện đại (…)
- Tự nhiên tinh khiết – Mất ngủ kéo dài: 3 dấu hiệu cảnh báo sớm và 5 giải pháp tự nhiên hiệu quả tại nhà (…)
- National Library of Medicine – Herbal supplements and the immune system (…)
- World Health Organization – The global role of traditional medicine (…)