Giữa dòng chảy vội vã của cuộc sống hiện đại, sức khỏe của mỗi người đang dần suy kiệt bởi biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và cả thói quen lạm dụng nước ngọt, rượu bia hay các loại thuốc hóa học. Chính vì thế, nhu cầu tìm về thiên nhiên, tìm kiếm những món quà an toàn, lành tính để thanh lọc cơ thể và chăm sóc sức khỏe đang ngày càng lớn. Trong hành trình ấy, trà hoa vàng đã được tìm thấy như một người bạn đồng hành tin cậy, mang lại cảm giác an yên. Giờ đây, nó đã trở thành thức uống được nhiều người ưa chuộng.
Thế nhưng ít ai biết rằng, việc thưởng thức một tách trà hoa vàng trước kia vốn là điều xa xỉ, bởi đây từng là thức uống quý hiếm, chỉ được dành riêng cho vua chúa.
Bạn có bao giờ thắc mắc vì sao một loại cây quý hiếm như vậy, nay lại trở thành biểu tượng mới của dưỡng sinh, hiện diện trong những tách trà ấm áp mỗi ngày? Đằng sau đó là một câu chuyện thú vị, một hành trình bảo tồn bền bỉ, mang theo khát vọng đưa món quà quý của núi rừng đến gần hơn với mọi người. Và câu chuyện ấy, sẽ bắt đầu ngay bây giờ.
Trà Hoa Vàng – Loài cây quý hiếm của núi rừng và sứ mệnh bảo tồn
trà hoa vàng (Camellia chrysantha) hay còn gọi là Kim hoa trà, một loài thực vật hạt kín trong họ Theaceae, được tìm thấy ở Trung Quốc (tây nam tỉnh Quảng Tây) và một số tỉnh thành ở Việt Nam: Bắc Ninh (Bắc Giang), Tuyên Quang (Hà Giang), Hà Nội (Ba Vì), Quảng Ninh (Ba Chẽ), Vĩnh Phúc (Tam Đảo), Ninh Bình, Nghệ An (Quế Phong), Lâm Đồng (Đà Lạt), Đồng Nai (Vĩnh Cửu).
Từ xa xưa, loại cây này được người dân bản địa xem như báu vật của rừng, dùng để phòng bệnh và tăng cường sức khoẻ. Nhưng vì bị khai thác quá mức và mất dần môi trường sống, loài cây này đã có mặt trong danh sách những thực vật cần phải bảo tồn và phát triển. Thật may, luôn có những con người yêu thiên thiên, nỗ lực gìn giữ những báu vật của núi rừng bằng cả tâm huyết.

“Khi phát hiện quần thể trà hoa vàng ở xã Phước Lộc, huyện Đạ Huoai, giới nghiên cứu khoa học cũng như mọi người rất phấn khởi. Vì đây là loại cây nằm trong sách đỏ có nguy cơ tuyệt chủng, hơn nữa lại có giá trị về kinh tế, cũng như y học.
Thời gian đầu, bà con người Mạ đi rừng thu hái về dùng trong gia đình, nếu dư ra đem bán cho những khách hàng có nhu cầu. Quần thể trà hoa vàng là “lộc rừng” nhưng có nguy cơ bị xâm hại, tận diệt nên chính quyền địa phương phối hợp cùng chủ rừng, các tổ hộ nhận khoán đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân đi thu hái trà hoa vàng tuyệt đối không chặt phá cây trà. Thông tin để người dân hiểu rõ, những cây trà hoa vàng mọc ở rừng rất khó có thể sống nếu di dời đi nơi khác nên cần bảo vệ nghiêm ngặt tại chỗ.
Hơn nữa, tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát để ngăn chặn, đẩy lùi những hành vi vi phạm về quản lý, bảo vệ rừng, đảm bảo môi trường cho trà hoa vàng phát triển.” (Trích trong bài viết “Trà hoa vàng – món quà của núi rừng ban tặng cho người Mạ”– Báo Dân tộc và Phát triển)
“Tại tỉnh Bắc Giang, gia đình ông Nguyễn Văn Lựu đang đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển trà hoa vàng. Ông Lựu, với lòng nhiệt huyết và sự tận tâm, đã phát hiện và trồng trà hoa vàng với quy mô lớn tại xã Trường Sơn, huyện Lục Nam.
Theo ông Lựu: “Đầu những năm 2000 các thương lái Trung Quốc về địa phương thu mua cây chè hoa vàng, những thương lái này không chỉ thu mua phần hoa, lá mà còn thu mua cả cây, hệ lụy là trong một thời gian ngắn, số lượng cây chè hoa vàng có nguy cơ cạn kiệt.
Cũng vì tâm huyết với cây dược liệu quý hiếm này, ông đã lặn lội sang Trung Quốc để tìm hiểu nguyên nhân thương lái thu mua và học hỏi được quy trình sản xuất trà hoa vàng. Ông đã tự bỏ vốn, mua giống cây về trồng và gây dựng lại nguồn cây dược liệu quý hiếm này tại địa phương.
Từ cuối năm 2018, gia đình ông Lựu đã trồng khoảng 2.000 cây trà hoa vàng từ giống cây được cung cấp qua dự án nghiên cứu và phát triển. Ông Lựu đã tham gia các chương trình tập huấn về kỹ thuật chăm sóc cây trà hoa vàng và chứng kiến sự phát triển tốt của cây trong vườn” (Trích trong bài viết “Trà Hoa Vàng: Nữ hoàng của các loại trà và con đường bảo tồn và phát triển thương hiệu”– Tạp chí diễn đàn doanh nghiệp)
Hiện nay, không chỉ các hộ nông dân mà nhiều viện nghiên cứu, hợp tác xã cũng đang chung tay xây dựng các mô hình vườn ươm, chuyển giao kỹ thuật trồng và chăm sóc trà hoa vàng theo hướng hữu cơ, bền vững. Các chương trình này không chỉ góp phần phục hồi quần thể loài mà còn mở ra hướng phát triển kinh tế sinh thái gắn với du lịch, giáo dục bảo tồn và khai thác giá trị dược liệu một cách có kiểm soát.
“Với mong muốn quảng bá thương hiệu trà hoa vàng Ba Chẽ tới đông đảo người tiêu dùng, tạo thêm thu nhập và khuyến khích bà con vùng cao huyện Ba Chẽ bảo tồn và phát triển giống cây trà hoa vàng Ba Chẽ, HTX dược liệu trà hoa vàng Ba Chẽ đã được thành lập vào tháng 8/2020 […]
Đại diện UBND huyện Ba Chẽ cho biết, với giá trị kinh tế của cây trà hoa vàng cùng với sự hỗ trợ từ chương trình xây dựng nông thôn mới, chương trình 135, nhân dân các dân tộc trên địa bàn huyện đã trồng tập trung giống cây này.
Sau hơn 10 năm được phát triển, trà hoa vàng đã mang lại đời sống kinh tế ổn định cho các hộ dân tham gia trồng. Nếu như năm 2015, thu nhập bình quân đầu người của huyện là 17,5 triệu đồng thì đến năm 2022 đã đạt 55 triệu, tăng trên 37 triệu đồng” (Trích trong bài viết “Người dân Ba Chẽ đổi đời nhờ giống trà hoa vàng” – Vnbusiness)
Nhờ vậy, trà hoa vàng ngày càng khẳng định được vị thế của mình như một báu vật của núi rừng, vừa mang lại nguồn thu nhập bền vững cho người nông dân, vừa góp phần gìn giữ sự đa dạng sinh học quý hiếm của Việt Nam. Giữ gìn trà hoa vàng chính là gìn giữ hơi thở xanh của núi rừng và giữ lại một phần di sản thiên nhiên cho thế hệ mai sau
Trà hoa vàng biểu tượng dưỡng sinh mới
Nếu như trước kia, trà hoa vàng được xem là báu vật của rừng, quý hiếm đến mức chỉ vua chúa mới có cơ hội thưởng thức thì ngày nay, nhờ những nỗ lực bảo tồn và phát triển bền vững, loài cây này đã dần “hồi sinh” trong các vườn trồng hữu cơ, trở thành thức uống dưỡng sinh được nhiều người tìm kiếm. Trà hoa vàng được xem như biểu tượng mới cho lối sống trở về với thiên nhiên, chú trọng việc thanh lọc cơ thể và phòng ngừa bệnh tật.
“Theo y học cổ truyền, trà hoa vàng được sử dụng trong việc ngăn ngừa một số bệnh lý như:
Hỗ trợ điều trị u ác tính, ngăn ngừa một số bệnh ung thư; giảm nguy cơ đột quỵ, tai biến mạch máu não; hỗ trợ điều trị chứng huyết áp cao hiệu quả; giảm Cholesterol xấu trong máu, hỗ trợ ngăn ngừa bệnh về tim mạch; thanh nhiệt, giải độc, thanh lọc cơ thể khỏi những chất độc, hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan; hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường (đái tháo đường) hiệu quả; tăng cường sức đề kháng và kéo dài tuổi thọ ở người cao tuổi; kiểm soát cân nặng, giảm cân, kết hợp cùng với chế độ ăn uống phù hợp.
Theo Y học hiện đại, trà hoa vàng có những thành phần, dưỡng chất có lợi cho sức khỏe như Saponin, Polyphenol, Flavonoids, Polysaccharide, Molypden, Germanium, Vanadium, Vitamin E, vitamin C, một số nguyên tố vi lượng như Selen, Germani, Mangan, kẽm cùng với các acid amin khác có có tác dụng chống Oxy hóa, ngăn ngừa và điều trị nhiều bệnh lý khác nhau” (Trích trong bài viết “Bài thuốc dân gian từ cây trà hoa vàng” – Báo Dân tộc và Phát triển)
Bởi thế, uống trà hoa vàng thường xuyên, kết hợp cùng chế độ sinh hoạt lành mạnh, được xem như một cách nuôi dưỡng sức khỏe từ gốc rễ, đặc biệt phù hợp với những ai trân trọng giá trị dưỡng sinh, yêu sự an nhiên và mong muốn giữ được cân bằng trong nhịp sống bận rộn.
Hơn thế nữa, trà hoa vàng còn mang trong mình một ý nghĩa tinh thần đặc biệt. Mỗi tách trà ấm là một lời nhắc nhở về hơi thở của núi rừng, về mối gắn kết giữa con người và thiên nhiên. Người thưởng trà không chỉ nhâm nhi hương vị tự nhiên thuần khiết, mà còn thưởng thức cả một phần di sản được gìn giữ bằng mồ hôi, công sức của những người nông dân yêu rừng.
Chính điều này đã biến trà hoa vàng trở thành biểu tượng dưỡng sinh mới, nơi chén trà không chỉ là thức uống, mà còn là lối sống, là thông điệp về sự tỉnh thức và trân trọng những giá trị bền vững. Trong thời đại mà con người ngày càng khao khát tìm về với sự tự nhiên, thì một tách trà hoa vàng ấm nóng trên tay chính là khởi đầu cho một lối sống chậm rãi, biết lắng nghe cơ thể và yêu thương bản thân nhiều hơn.
Lý do trà hoa vàng chạm đến trái tim người yêu sức khỏe và thiên nhiên
- An toàn, lành tính
Trà hoa vàng được canh tác theo hướng hữu cơ, không sử dụng phân bón hoá học, chất kích thích tăng trưởng hay thuốc trừ sâu độc hại.
Mỗi gốc trà được tưới bằng nước suối mát lành, bón phân hữu cơ và nuôi dưỡng trong điều kiện hoàn toàn tự nhiên, hòa mình cùng nắng, gió và đất rừng giàu dưỡng chất.
Chính phương pháp canh tác thân thiện với môi trường này giúp trà hoa vàng giữ trọn hương vị thuần khiết của núi rừng. Mỗi cây trà là kết tinh của nắng, của gió, của tự nhiên và của lòng kiên nhẫn nơi người trồng, mang đến cho người thưởng trà món quà thiên nhiên an toàn, lành tính và đầy trân quý.
- Giàu hoạt chất sinh học quý hiếm
“Theo nghiên cứu khoa học hiện đại, Trà hoa vàng trở có chứa hơn 400 hoạt chất và trong đó quý giá là các saponin, tea polyphenol và các nguyên tố như Selenium (Se), Germannium (Ge), Kalium (K) Kẽm (Zn), Molypden (Mo), Vanadium (V), Mangan (Mn) và các vitamin B1, B2, C.” (Trích trong bài viết “Dược liệu trà hoa vàng”– Bản tin dược liệu)
- Hương vị dịu dàng, dễ uống
Không đậm gắt như trà xanh, cũng không chát như trà đen, trà hoa vàng mang mùi thơm nhẹ, vị thanh, dễ uống, đem lại trải nghiệm tinh tế cho người thưởng trà. Khi nước trà chạm môi, ta có thể cảm nhận hương rừng phảng phất, vị trà nhẹ lan nơi đầu lưỡi, rồi khi nuốt xuống, vị ngọt dịu khẽ đọng lại nơi cuống họng.
Những dưỡng chất trong trà cứ thế thấm dần vào từng tế bào, lan sâu vào cơ thể và tâm trí, mang đến cảm giác nhẹ nhàng, dễ chịu. Thứ cảm giác khiến buổi sáng bớt vội, buổi chiều bớt mệt, như một chiếc cầu nhỏ kết nối con người với nhịp thở êm đềm của tự nhiên
- Hành trình uống trà gắn liền với bảo tồn thiên nhiên
Khi chọn trà hoa vàng, người ta không chỉ chăm sóc sức khỏe bản thân mà còn góp phần giữ gìn một loài cây quý hiếm, bảo vệ lá phổi xanh của núi rừng.
Từng nụ hoa, chiếc là trà được thu hái bằng tay, không làm tổn thương cây, không phá rừng và tác động xấu đến hệ sinh thái.

Mỗi tách trà được pha ra vừa là cách ta yêu thương, trân trọng thiên nhiên, vừa là cách ta tự nhắc mình sống chậm lại, yêu thương bản thân nhiều hơn và hướng tới một tương lai bền vững.
Trúc Mây – Lan tỏa giá trị trà hoa vàng thuần khiết
Trà hoa vàng là một loại dược liệu quý, nhưng để giữ nguyên giá trị tự nhiên, cần một bàn tay chăm sóc tận tâm, một tấm lòng trân trọng thiên nhiên. Trúc Mây không chỉ mang đến những sản phẩm trà hoa vàng đạt chuẩn hữu cơ, mà còn gìn giữ mối liên kết chặt chẽ với nông hộ, hợp tác xã với quy trình thu hái, sấy, đóng gói đạt chuẩn an toàn.
Mỗi sản phẩm đến tay khách hàng là một lời cam kết: thuần khiết – minh bạch – trách nhiệm với thiên nhiên và cộng đồng. Và điều quan trọng với Trúc Mây chính là niềm tin yêu mà mỗi người uống trà trao gửi, để trà hoa vàng thực sự trở thành biểu tượng dưỡng sinh mới cho lối sống khỏe mạnh, bền vững.
Từ một loài cây quý hiếm, bên bờ vực tuyệt chủng, trà hoa vàng đã hồi sinh và phát triển mạnh mẽ, trở thành minh chứng sống cho niềm tin: thiên nhiên sẽ luôn đền đáp con người khi được nâng niu, bảo vệ. Một tách trà hoa vàng mỗi ngày, không chỉ là thức uống, mà còn là cách ta yêu bản thân, yêu gia đình, yêu hành tinh này thêm một lần nữa.
Giữa những ồn ào và mỏi mệt của nhịp sống hiện đại, con người đang khát khao trở về với thiên nhiên, tìm lại hơi thở trong lành cho tâm hồn và thể chất. Trà hoa vàng, từ loài cây nằm trong sách đỏ, nay đã hồi sinh mạnh mẽ, mang theo câu chuyện bảo tồn bền bỉ của biết bao người, đây chính là minh chứng cho giá trị của sự gìn giữ và trân trọng những món quà của thiên nhiên.

Hơn cả một thức uống, trà hoa vàng là nhịp cầu nối giữa con người và núi rừng, giữa dưỡng sinh truyền thống và tinh thần sống xanh hiện đại. Mỗi tách trà ấm như lời mời gọi ta sống chậm lại, lắng nghe chính mình và gìn giữ những gì tinh khôi nhất mà thiên nhiên đã trao tặng.
Để rồi, trong khoảnh khắc chạm môi vào từng giọt trà thanh khiết, ta hiểu rằng, sức khỏe không chỉ nằm ở thân thể, mà còn là sự an nhiên, nhẹ nhõm trong tâm hồn. Những điều ấy đang được nuôi dưỡng mỗi ngày, qua từng chén trà, từng câu chuyện về núi rừng xanh thẳm, với niềm tin rằng những giá trị bền vững luôn có chỗ đứng vững vàng, bất chấp mọi đổi thay của tạo hoá.
Tài liệu tham khảo
- “Vài nét về các loại trà hoa vàng ở Việt Nam và các hoạt động bảo tồn và nhân trồng” – Viện Dược liệu (…)
- “Trà hoa vàng – cây dược liệu quý, giá trị kinh tế cao” – Báo Quân đội nhân dân (…)
- “Bí ẩn loài trà hoa vàng chữa bách bệnh quý hiếm ở Ninh Bình” – Báo Dân trí (…)
- “Trà hoa vàng và hành trình bảo tồn thiên nhiên” – Tự nhiên tinh khiết (…)